เวอร์ชวลแบงก์มาแน่ ถอดชนวนหุ้นได้-เสีย

            หุ้นวิชั่น – นับถอยหลังการประกาศรายชื่อผู้ชนะ(วิน)  เวอร์ชวลแบงก์ ( Virtual Bank)   หรือธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา ซึ่งธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) คาดว่า สามารถประกาศรายชื่อ ผู้ที่สมควรได้รับใบอนุญาตให้จัดตั้ง  Virtual Bank ได้ภายในครึ่งปีแรกของปี 2568 จับตาแกนนำ 5 กลุ่ม SCBX – GULF-ADVANC-OR-BBL-BTS-VGI-กลุ่มCP- Lightnet Group ฟินเทคไทย ใครจะเข้าเส้นชัย รวมถึงผลกระทบอุตสาหกรรมการเงิน ทั้งกลุ่มหุ้นแบงก์ และหุ้นสินเชื่อ นักลงทุนต้องติดตามข้อมูลอย่างใกล้ชิด  

            ในปีที่ผ่านมา (ธปท.) ได้เปิดให้ผู้ที่สนใจ ที่มีความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยี การให้บริการดิจิทัล และการใช้ข้อมูลที่หลากหลาย เข้ามาให้บริการทางการเงินรูปแบบใหม่ผ่านช่องทางดิจิทัล ยื่นขอรับใบอนุญาตฯ ตั้งแต่วันที่ 20 มี.ค.-19 ก.ย.2567

ทั้งนี้ มีผู้ยื่นขอรับใบอนุญาตประกอบธุรกิจ Virtual Bank รวมทั้งหมด 5 ราย ได้แก่  

1. บริษัท เอสซีบี เอกซ์ จำกัด (มหาชน) (SCBX) ร่วมกับ Kakao Bank ผู้ให้บริการธนาคารดิจิทัลที่ใหญ่ที่สุดในเกาหลีใต้ และ WeBank ธนาคารดิจิทัลชั้นนำในจีน
2. บริษัท กัลฟ์ เอ็นเนอร์จี ดีเวลลอปเมนท์ จำกัด (มหาชน) (GULF) ร่วมกับ ธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน) (KTB), บริษัท แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส จำกัด (มหาชน) (ADVANC) และบริษัท ปตท. น้ำมันและการค้าปลีก จํากัด (มหาชน) (OR)
3. บริษัท Sea Group บริษัทแม่ Shopee จากสิงคโปร์ ร่วมกับ ธนาคารกรุงเทพ (BBL) กลุ่มบริษัท บีทีเอส กรุ๊ป โฮลดิ้งส์ จำกัด (มหาชน) (BTS) บริษัท วีจีไอ จำกัด (มหาชน) (VGI) เครือสหพัฒน์ และไปรษณีย์ไทย
4. เครือเจริญโภคภัณฑ์ จำกัด (CP) โดยบริษัท แอสเซนด์ มันนี่ จำกัด (ผู้ให้บริการ TrueMoney) ร่วมกับ Ant Financial Services Group ในเครือ Alibaba
5. Lightnet Group ฟินเทคไทย จับมือกับ WeLab จากฮ่องกง

สำหรับผู้ที่ได้รับความเห็นชอบจะต้องเตรียมความพร้อม เพื่อให้สามารถเปิดดำเนินธุรกิจได้ภายใน 1 ปี นับแต่วันที่รัฐมนตรีให้ความเห็นชอบ หรือเริ่มให้บริการได้จริงภายในเดือนมิ.ย.2569

*การดำเนินกิจการในช่วงแรกของ Virtual Bank ธปท. ได้กำหนดให้

• การดำเนินกิจการของ Virtual Bank ในช่วงระยะเวลา 3 – 5 ปีแรก (phasing) อยู่ภายใต้เงื่อนไขที่กำหนด โดย ธปท.จะสื่อสารและติดตามการดำเนินธุรกิจของ Virtual Bank อย่างใกล้ชิด ซึ่งในกรณีที่ Virtual Bank ผ่านการประเมิน จะสามารถออกจาก phasing เพื่อเข้าสู่การดำเนินธุรกิจอย่างเต็มรูปแบบ (full-functioning) ได้ แต่ในกรณีที่ Virtual Bank ไม่ผ่านการประเมินในช่วง phasing ธปท. อาจพิจารณาให้ Virtual Bank เลิกกิจการและเสนอต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง (รมว. คลัง) พิจารณาเพิกถอน ใบอนุญาต Virtual Bank ได้

• Virtual Bank ต้องมีทุนจดทะเบียนชำระแล้วอย่างน้อย 5,000 ล้านบาท ณ วันเปิดดำเนินการ และทยอยเพิ่มทุนให้มีทุนจดทะเบียนชำระแล้วอย่างน้อย 10,000 ล้านบาท ก่อนออกจาก phasing เพื่อเข้าสู่การดำเนินธุรกิจแบบ full-functioning ทั้งนี้เพื่อให้ Virtual Bank มีเงินทุนเพียงพอรองรับการขยายกิจการและการดำเนินงาน ที่อาจมีผลขาดทุนในช่วงเริ่มต้น

• ผู้ขอจัดตั้ง Virtual Bank จะต้องจัดทำ exit plan เพื่อรองรับกรณีที่ต้องเลิกกิจการ ในช่วง phasing โดยจะต้องมีกระบวนการดูแลผู้มีส่วนได้เสียของ Virtual Bank โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ฝากเงินได้อย่างเหมาะสมและทันการณ์

*Virtual Bankกระทบหุ้นแบงก์  

            นายธนเดช รังษีธนานนท์ ผู้อำนวยการฝ่ายวิจัย บล.พาย เปิดเผยว่า เดิมทีธปท. จะให้ใบอนุญาตประกอบธุรกิจ Virtual Bank จำนวน 3 ราย แต่ด้วยมีผู้ยื่นขอรับใบอนุญาตดังกล่าวถึง 5 ราย ซึ่งถือว่ามีศักยภาพ มีความเชี่ยวชาญค่อนข้างมาก ก็คาดว่ามีความเป็นไปได้ที่ธปท. อาจเปลี่ยนเงื่อนไข หรือให้ใบอนุญาตฯ มากกว่าที่เคยระบุเอาไว้

ทั้งนี้ เบื้องต้นมองว่า การมาของ Virtual Bank อาจเกิด Sentiment ลบกับหุ้นกลุ่มธนาคารพาณิชย์ จากการแข่งขันในตลาดที่สูงขึ้น โดยเฉพาะด้านเงินฝาก ต้นทุนในการดำเนินงานที่ต่ำกว่า เนื่องจากไม่มีสาขาและพนักงานสาขา อาจเสนออัตราดอกเบี้ยที่ดีขึ้น หรือค่าธรรมเนียมที่ต่ำกว่าให้กับลูกค้า

            ขณะที่กลุ่มสินเชื่อ เช่น บริษัท บัตรกรุงไทย จำกัด (มหาชน) (KTC), บริษัท อิออน ธนสินทรัพย์ (ไทยแลนด์) จำกัด (มหาชน) (AEONTS) คาดกระทบจำกัด เนื่องจาก Virtual Bank น่ายังทำในเรื่องของการปล่อยสินเชื่อได้ยาก โดยเฉพาะสินเชื่อบ้าน สินเชื่อรถยนต์ รถจักรยานยนต์ เป็นต้น ส่วนกลุ่ม Non-Bank คาดว่า ไม่โดนผลกระทบ เนื่องจากเป็นการปล่อยสินเชื่อทะเบียนรถเป็นหลัก

อย่างไรก็ตามผลกระทบต่ออุตสาหกรรม ยังต้องดูในระยะยาว 3-5 ปี ว่าผู้ประกอบธุรกิจ Virtual Bank จะอยู่รอดได้หรือไม่ เนื่องด้วยจุดแข็ง คือ ไม่ใช้พนักงาน ซึ่งมองเป็นข้อจำกัดในการเข้าถึงลูกค้า